it
en
fr
es
pl
be
bg
de
el
he
pt
ro
tr
be-nl
Czym jest niedrożność nosa?
Prawidłowe oddychanie jest niezbędne dla zdrowia i zależy od drożności nosa, którego zadaniem jest filtrowanie, ogrzewanie i nawilżanie powietrza, co zapewnia ochronę oskrzeli i płuc. Kiedy nos jest zatkany („niedrożność nosa”) i nie oddychamy prawidłowo, możemy stracić zdolność wyczuwania zapachów, jesteśmy mniej odporni na infekcje, a także możemy mieć trudności w codziennych czynnościach i podczas snu. Ma to duży wpływ na jakość życia dorosłych i jest szczególnie trudną kwestią w przypadku dzieci i niemowląt, które nie potrafią prawidłowo wydmuchiwać nosa. Zwłaszcza u tych ostatnich może to zwiększyć ryzyko kaszlu i bólu gardła z powodu cofania się gęstej i lepkiej wydzieliny z nosa, która spływając gromadzi się w gardle. Najczęstszymi schorzeniami charakteryzującymi się niedrożnością nosa są przeziębienie, stany grypowe, nieżyt nosa, zapalenie zatok i alergie.
Dlaczego mam zatkany nos?
Kiedy wirusy, bakterie, substancje drażniące lub alergeny (pyłki, kurz, sierść zwierząt itp.) atakują błonę śluzową nosa, wyzwala się reakcja zapalna prowadząca do niedrożności. Wśród uruchomionych mechanizmów obronnych znajduje się wytwarzanie większej ilości śluzu i mediatorów stanu zapalnego, które tworzą niekorzystne środowisko dla agresorów.
W tej sytuacji błona śluzowa otrzymuje większy dopływ krwi z naczyń włosowatych, które rozszerzając się, powodują wydzielanie dużej ilości płynów, co prowadzi do obrzęku błony śluzowej i uczucia zatkanego nosa. Wszystko to, w połączeniu z nadmiarem śluzu, utrudnia swobodne oddychanie. Typowe objawy niedrożności nosa (zatkany nos, katar, kichanie, podrażnienie błony śluzowej nosa i gardła) są zatem wynikiem fizjologicznej reakcji obronnej błony śluzowej. Powinno nam to dać do myślenia. Jeśli bowiem będziemy przeciwdziałać opisanemu powyżej mechanizmowi ochrony, wystawimy nasz organizm na ryzyko pozbawienia się broni przed agresorami.
Przeziębienie i nieżyt nosa
Przeziębienie i nieżyt nosa to powszechne schorzenia charakteryzujące się uciążliwym objawem niedrożności nosa lub „zatkanym nosem”. Mogą one występować jako jedyny objaw, jak w przypadku przeziębienia, lub towarzyszyć innym schorzeniom, takim jak grypa, zespoły grypopodobne i alergie sezonowe.
Infekcyjne postacie powyższych chorób są często wywoływane przez wirusy. Typowe objawy to częste kichanie, wydzielina z nosa (katar), uczucie zatkanego nosa i podrażnienie błony śluzowej nosa. Zatkany nos często zmusza do oddychania przez otwarte usta, co powoduje dodatkowe podrażnienie gardła. Ciągłe spływanie wydzieliny śluzowej do dolnej części gardła, związane z uczuciem suchości w gardle, powoduje odruch kaszlu. Dolegliwość ta często nasila się w nocy, zakłócając spokojny i regenerujący sen.
Alergiczna postać nieżytu nosa może objawiać się sporadycznie (postać przerywana) lub uporczywie, trwając nawet kilka miesięcy z rzędu w ciągu roku. Do najczęstszych alergii należą alergie na pyłki, kurz i roztocza.
Oprócz postaci infekcyjnych i alergicznych istnieją również inne odmiany nieżytu nosa, takie jak na przykład niealergiczny nieżyt nosa (NAR), który może być wywołany przez czynniki drażniące, takie jak dym, silne zapachy i zmiany temperatury.
Zapalenie zatok
Zatoki przynosowe są ściśle połączone z jamą nosową poprzez małe otwory, zwane „ujściami zatok”, dlatego może się zdarzyć, że stan zapalny nosa przejdzie również na zatoki (zapalenie zatok). Stan zapalny prowadzi do niedrożności błony śluzowej, zablokowania ujść zatok i uniemożliwia przepływ śluzu do nosa. Może to sprzyjać infekcjom bakteryjnym.
Niedrożność błony śluzowej zatok może powodować uczucie ciężkości w okolicy szczęki, czoła, obszarów nad i pod oczami. W przypadku infekcji wirusowej lub bakteryjnej może wystąpić gorączka. W poważniejszych przypadkach może pojawić się silny ból twarzy, który często nasila się podczas pochylania twarzy do przodu lub gdy znajdujemy się w pozycji leżącej na plecach. Może też powodować zmniejszenie zdolności odczuwania smaków i zapachów.
Objawy niedrożności nosa
Niedrożność nosa lub zatkany nos to bardzo częsta dolegliwość, która może powodować różne uciążliwe objawy, z których najczęściej występującymi są:
– Trudności w oddychaniu przez nos spowodowane uczuciem niedrożności wywołanym obrzękiem błony śluzowej.
– Katar spowodowany nadmiernym wydzielaniem śluzu, który może również wypływać z nozdrzy.
– Ból głowy charakteryzujący się uczuciem ciężkości lub dolegliwościami bólowymi.
– Powtarzające się kichanie.
– Ból i podrażnienie gardła spowodowane spływaniem śluzu z nosa do gardła.
Jeśli występują inne objawy lub jeśli niedrożność nosa utrzymuje się przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem w celu postawienia dokładnej diagnozy.
Znaczenie oczyszczania nosa
Aby złagodzić dolegliwości związane z niedrożnością nosa, pomocne może być oczyszczanie nosa i nawilżanie błony śluzowej za pomocą roztworów soli fizjologicznej. Pomagają one oczyścić jamę nosową, ułatwiając eliminację wirusów, bakterii oraz innych substancji drażniących i alergizujących “uwięzionych” w śluzie.
Roztwory hipertoniczne, dzięki zawartości soli, mogą zmniejszyć obrzęk błony śluzowej, wywierając skuteczne działanie zmniejszające niedrożność.
Ponadto, oczyszczanie nosa może stanowić prosty i nieinwazyjny sposób codziennej pielęgnacji, pomagającej zachować funkcjonalność błony śluzowej nosa, szczególnie w przypadku osób cierpiących na nieżyt nosa, alergie lub częste podrażnienia.
Niedrożność nosa: środki zaradcze
Aby rozwiązać problem niedrożności nosa, nie możemy zaniedbywać błony śluzowej. Kiedy jest ona podrażniona i objęta stanem zapalnym, ważne jest, aby pomóc jej bronić się przed czynnikami agresywnymi i dać możliwość szybkiej regeneracji.
Warto więc zadbać o poniższe aspekty związane z błoną śluzową:
• zmniejszanie obrzęku dzięki skutecznym i zrównoważonym środkom udrażniającym, które nie podrażniają ani nie wysuszają błony śluzowej;
• oczyszczanie jam nosowych w celu ułatwienia usuwania wirusów, bakterii oraz innych substancji drażniących i alergizujących “uwięzionych” w śluzie;
• ochrona błony śluzowej nosa, zmniejszenie podrażnienia i wspomaganie procesu jej regeneracji w celu przywrócenia prawidłowego funkcjonowania.
Ponadto, bardzo często, nie tylko błona śluzowa, ale również nozdrza i skóra wokół nosa mogą być podrażnione, popękane i otarte w wyniku nadmiernego wytwarzania śluzu i częstego pocierania. W takich przypadkach pomocne może być stosowanie maści o działaniu ochronnym i nawilżającym, które sprzyjają regeneracji.
W przypadku utrzymywania się objawów należy zgłosić się do lekarza.
Na koniec kilka przydatnych wskazówek, jak najlepiej radzić sobie z niedrożnością nosa:
– Regularne picie dużej ilości płynów, takich jak woda, świeżo wyciskane soki owocowe, herbatki z małą ilością cukru i letnie napoje (letnie napoje ograniczają podrażnienie górnych dróg oddechowych i rozrzedzają śluz, ułatwiając jego usuwanie).
– Oczyszczanie nosa kilka razy w ciągu dnia, w tym jego płukanie.
– Utrzymywanie odpowiedniej temperatury w domu: idealna temperatura wynosi około 18-20°C
– Nawilżanie pomieszczenia, w którym przebywamy.
– Noszenie odzieży odpowiedniej do panujących warunków atmosferycznych (nieprzegrzewanie się).
– używanie lekkich, przewiewnych piżam, nieprzesadzanie z kołdrami i kocami.
– Regularne kąpiele lub prysznic.
Codzienne zabiegi higieniczne w normalnie ogrzewanym pomieszczeniu, przy użyciu wody o odpowiedniej temperaturze, nie są niebezpieczne, wręcz przeciwnie, mogą pomóc w nawilżeniu błon śluzowych dróg oddechowych.
Jak leczyć zatkany nos u dzieci
Zatkany nos jest bardzo częstą dolegliwością u dzieci i może być spowodowany przeziębieniem, alergią lub niedojrzałością dróg oddechowych.
Dlaczego ważne jest udrożnienie nosa?
U dzieci, a zwłaszcza u niemowląt, oddychanie odbywa się głównie przez nos. Jeśli górne drogi oddechowe są zatkane, dziecko, nie będąc w stanie samodzielnie wydmuchać nosa, może mieć trudności z zasypianiem i jedzeniem, co zwiększa ryzyko drażliwości i zmęczenia. Ponadto nagromadzony śluz może sprzyjać namnażaniu się bakterii, zwiększając ryzyko infekcji, takich jak zapalenie ucha.
Co robić?
Oto kilka praktycznych i skutecznych wskazówek:
– Oczyszczanie nosa: prosty i skuteczny zabieg higieniczny
Jest to najbezpieczniejsza i najbardziej naturalna metoda usuwania śluzu i ułatwiania oddychania. Można ją stosować kilka razy dziennie, używając roztworów soli fizjologicznej, zwłaszcza przed posiłkami i przed snem.
– Środowisko sprzyjające oddychaniu
Powietrze jest zbyt suche? Można używać nawilżaczy lub po prostu umieścić miskę z wodą w pobliżu grzejników. Zbyt wiele zanieczyszczeń w powietrzu? Należy unikać dymu i substancji szkodliwych. Czystsze powietrze oznacza mniej problemów z zatkanym nosem.
– Nawodnienie: naturalny sprzymierzeniec oddychania
Picie płynów, takich jak woda lub mleko, pomaga rozrzedzić wydzielinę z nosa, ułatwiając jej usuwanie.
– Odpoczynek w optymalnej pozycji
Umieszczenie poduszki pod materacem (nie bezpośrednio pod główką dziecka) może sprzyjać odprowadzaniu śluzu i poprawie oddychania w nocy.
Dzięki drobnym codziennym zabiegom można pomóc dziecku lepiej oddychać i spokojnie przejść przez okres przeziębienia.
W przypadku, gdy niedrożność nosa nie ustępuje lub towarzyszą jej dodatkowe objawy, należy skonsultować się z pediatrą.
